بادام یکی از اعضای آجیل‌ها است که در ایران به‌وفور یافت می‌شود. خواص فوق‌العاده آن باعث شده که در لیست مواد مغذی و مفید قرار گیرد. باوجود داشتن چربی بالا، بادام بسیار مغذی می‌باشد. دانه‌های بادام خوراکی بر روی درخت Prunus dulcis، معمولاً به نام درخت بادام رشد می‌کند. بادام بومی شرق میانه است اما در حال حاضر امریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده در جهان است. بادام در فروشگاه‌ها معمولاً بدون پوست به‌صورت خام یا بوداده به فروش می‌رسد. به‌طورکلی دو نوع بادام وجود دارد :
بادام شيرين( Sweet Almond) و بادام تلخ ( Bitter Almond). ميوه درخت بادام به‌صورت سفت هست که قشر خارجی آن سبزرنگ و است و در داخل آن بادام با پوست سخت وجود دارد. در ابتدای تشکيل ميوه پوشش خارجی سبزرنگ و گوشت دار است که پوشيده از کرک است و هنوز به‌درستی رشد نکرده که آن را چغاله بادام (Amandon ) می‌نامند. پس از رسيدن بادام، به‌تدریج پوشش خارجي سبزرنگ خشک‌شده و پوست آن نيز سفت‌وسخت می‌شود و مغز بادام در داخل آن رشد کرده و آماده استفاده می‌شود.
مغز بادام بیضی‌شکل و مسطح بوده که یک‌طرف آن نوک‌تیز است. مغز بادام در داخل پوسته نازک قهوه‌ای رنگی هست که می‌توان آن را به کمک آب گرم از آن جدا کرد که مغز بادام سفيدرنگ در داخل آن است.
مغز بادام شيرين و طعم ملايم و خوشمزه‌ای دارد و به سهولت از بادام تلخ تشخيص داده می‌شود.اکنون به برخی از فواید سلامتی مبتنی بر شواهد آورده شده بادام می‌پردازیم.
- هرچند میزان چربی موجود در بادام بسیار بالاست، اما برخلاف بسیاری دیگر از مواد غذایی حاوی چربی، چربی بادام از نوع غیراشباع شده است، و نه‌تنها باعث افزایش کلسترول خون نمی‌شود، بلکه میزان کلسترول بد خون را کاهش داده و به‌این‌ترتیب خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. بنا بر یافته‌های دانشمندان، خوردن همه مغزهای خوراکی (nuts) در کاهش سطح کلسترول بد خون و نیز کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی مؤثر هستند و این امر را به علت وجود فیبر در بادام است. درواقع بادام کلسترول را در لوله‌ی گوارش محبوس می‌کند. به‌این‌ترتیب اجازه نمی‌دهد کلسترول وارد جریان خون شود و از طریق مدفوع دفع می‌شود. توصیه می‌شود افرادی که از کلسترول بالا رنج می‌برند روزانه یک وعده بادام معادل ۳۰ گرم (در حدود یک مشت) میل کنند.
- یکی دیگر از خواص بادام مناسب برای بیماران دیابتی است. بادام یک ماده غذایی با کربوهیدرات پایین می‌باشد، ولی چربی‌های سالم، پروتئین و فیبر بالایی دارد و به همین علت یک انتخاب ایده آل برای بیماران دیابتی است. بااین‌حال، یک‌چیز دیگر که بادام را از سایر انواع آجیل جدا می‌کند مقدار فراوانی منیزیم موجود در آن است. رفع کمبود منیزیم در بیماران دیابتی سطح قند خون را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد و باعث بهبود عملکرد انسولین می‌شود. تحقیقات جدید دانشمندان نیز حاکی از آن است که بادام می‌تواند در کنترل قند خون و کلسترول خون در بیماران مبتلا به دیابت مفید باشد.
- مصرف بادام (به دلیل برخورداری از مقادیر بالای منیزیم) به کنترل سطح فشارخون نیز کمک می‌کند. فشارخون بالا یکی از عواملی است که منجر به حملات قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه می‌شود. کمبود منیزیم به‌شدت با مشکلات فشارخون مرتبط است و مطالعات نشان داده‌اند که دریافت منیزیم کافی می‌تواند فشارخون را تا حد زیادی کاهش دهد. با توجه به اینکه اکثر مردم غذاهای دارای منیزیم مصرف نمی‌کنند اضافه کردن بادام به رژیم غذایی می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر کاهش سطح فشارخون در افراد مبتلابه فشارخون بالا داشته باشد.
- مصرف بادام در طول دوره کاهش وزن می‌تواند یبوست را برطرف کند و دردها را تسکین دهد. بادام حاوی میزان زیادی فیبر حلال و غیر حلال است. درواقع فیبرهای حلّال موجود در بادام پسمانده‌های غذایی را در روده نگه‌داشته و باعث دفع آن‌ها می‌شوند، از سوی دیگر فیبرهای غیر حلّال موجود در بادام در لوله‌ی گوارش متورم می‌شوند و به دفع راحت کمک می‌کنند. یبوست از مشکلات شایعی است که افرادی که قصد لاغری و کاهش وزن دارند با آن روبرو می‌شوند.
- بادام سرشار از تریپتوفان است و این اسیدآمینه برای سنتز سروتونین یا همان هورمون لذت و خوش‌خلقی لازم و ضروری است. با مصرف منظم بادام می‌تواند با میگرن مقابله کرد. علاوه بر بادام، بادام همچنین سرشار از منیزیم هست که باعث تسکین عضلات و نرمی رگ‌های خونی می‌شود. دردهای فیزیکی و استرس‌های روحی می‌توانند باعث سردرد شوند درنتیجه جذب منیزیم بیشتر و یا مصرف مکمل آن می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- بادام سرشار از کلسیم بوده و برای استحکام استخوان‌ها مفید است. کلسیم در ساخت استخوان‌ها و دندان‌ها نقش مؤثری دارد. برای اینکه دندان‌ها و استخوان‌ها در سلامت بمانند به کلسیم کافی نیاز دارند. این ماده معدنی برای عضلات نیز مفید بوده و باعث انعقاد خون می‌شود. برای افرادی که محصولات لبنی نمی‌خورند و دچار کمبود کلسیم هستند بادام یک جایگزین مناسب محسوب می‌شود. برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان و بهبود آن مصرف بادام بشدت روزانه ۳۰ گرم معادل یک مشت بادام توصیه می‌شود.
- یکی دیگر از خواص بادام تأثیر آن در حفظ و بهبود سلامت پوست می‌باشد. بادام منبع فوق‌العاده ویتامین E و دیگر آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشد و به همین دلیل استفاده از بادام به شکل‌های مختلف سبب تغذیه بهتر پوست و کاهش آثار افزایش سن می‌گردد. تحقیقات نشان داده است که بادام دارای مقدار زیادی کاتچین، اپی کاتچین و آنتی‌اکسیدان‌های فلاونول، شامل کوئرستین، کامفرول و ایزورامنتین می‌باشد، ترکیباتی که با آسیب‌های پوستی و سرطان پوست مبارزه کرده، تأثیرات ناشی از استرس اکسیداتیو را معکوس می‌نمایند. رژیم غذایی نامناسب، آلودگی‌ها و قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش (UV) برخی از عواملی است که در بروز استرس اکسیداتیو نقش دارد. به‌علاوه وجود چربی‌های مفید در بادام از سویی و تأثیر آن در بهبود گردش خون باعث می‌گردد تا آب‌رسانی (هیدراسیون) پوست به شکل بهتری صورت گرفته و التیام زخم‌ها و جراحات بهتر انجام شود.
- جدول ارزش غذایی بادام درختی به شرح زیر است.
-
|
آب
|
۴/۷ گرم
|
|
انرژی
|
۵۹۸ كالری
|
|
پروتئین
|
۱۸/۶ گرم
|
|
روغن‌های اشباع‌نشده
|
۵۴/۲گرم
|
|
نشاسته
|
۱۹/۵گرم
|
|
كلسیم
|
۳۲۰ میلی‌گرم
|
|
فسفر
|
۵۰۰ میلی‌گرم
|
|
آهن
|
۴/۷ میلی گرم
|
|
پتاسیم
|
۷۷۰ میلی‌گرم
|
|
ویتامین ب ۱
|
۰/۲۵ میلی گرم
|
|
ویتامین ب ۲
|
۰/۹ میلی گرم
|
|
ویتامین ب ۳
|
۳/۵ میلی گرم
|
