مغز فندق که یکی اجزای خشکبارها است که در حدود ۶۰ درصد روغن دارد و بهرنگ زرد روشن بوده و دارای طعمی ملایم و بوی مطبوعی میباشد. روغن فندق در تغذیه، عطرسازی و نقاشی مصرف میشود. مغز فندق دارای مقدر زیادی فسفر و آهن است و میتواند برای درمان کمخونیهای ناشی از کمبود آهن به کار رود.گونههایی از فندق از فندق معمولی بزرگترند و در بیشترین رشد دو برابر اندازه معمولی میشوند. میوه فندق زمانی که برسد از پوسته بیرون میافتد. هسته بذر فندق پوستی بسیار نازک و به رنگ قهوهای تیره خوراکی است و میتوان آن را بهصورت خام یا پخته مصرف نمود.
فندق با ظاهری کروی یا بیضیشکل و طول ۱۵-۲۵ میلیمتر و قطر ۱۰-۱۵ میلیمتر است و دارای پوسته فیبری بیرونی میباشد. درختچهی فندق به ارتفاع تقریباً دو متر که ارتفاع آن در نواحی مساعد تا ارتفاع ۶ متر نیز میرسد. درخت فندق بومی اروپا و آسیای صغیر است. برگهای درخت فندق پهن و نوکتیز با دو ردیف دندانه، به رنگ سبز و یا دم برگی به طول تقریباً یک سانتیمتر میباشد. فندق دارای دو نوع گل نر و ماده است که بهصورت سنبله آویخته در پاییز ظاهر میشود. فندق گرد ۲/۵-۱/۵ سانتیمتر است. دارای پوششی سبزرنگ بوده که پس از خشک شدن تدریجاً از آن جدا میگردد. درختان و میوه فندق در 9 نوع به این عبارت هستند: ۱- بارسلونا ۲- باتلر ۳- انیس ۴- ایستاریکی ۵- نورتامتون ۶- آنا ۷- سلف هاسگر(پوست آزاد) ۸- رقم اسکینر ۹- توند اجنیتل

در ابتدای پاییز ، فندق و برگهای درختان میریزد. فندقها سالانه از اواسط پاییز برداشت میشوند. اکثر باغداران تجاری بهجای اینکه از تجهیزات استفاده کنند یا درخت را تکان دهند منتظر میشوند تا دانهها خودشان بیفتد. ۴ قطعه اولیه تجهیزات برای برداشت کردن تجاری استفاده میگردند که شامل: جاروکش، برداشت کننده، گاری فندق، جرثقیل. جاروکش فندقها را به وسط ردیف حرکت میدهد. برداشت کننده فندقها را از شاخهها و برگها برداشته و جدا مینماید. گاری فندقها را که توسط برداشت کننده جمع شده است، نگه میدارد؛ و جرثقیل فندق را از گاری بلند میکند، به مخزن میریزد تا بستهبندی گردد و حمل شود سپس به مرحله فراوری برود. جارو کننده یک ماشین نزدیک به زمین است که در هر ردیف درخت دو بار عبور میکند و ۲ متر تسمه متصل شده به جلو دارد که میچرخد تا برگها را جارو کند و فندق و ترکههای کوچک را از چپ و راست برداشته و در مرکز ردیف همانطور که به جلو میرود بریزد. در عقب جارو کننده، یک دمنده قدرتمند است تا بر مواد ریخته شده در ردیف کناری با سرعت هوای ۹۰ متر بر ثانیه بوزد. هرس کردن دقیق در طول سال و وزش باحوصله توسط جارو کننده میتواند نیاز به نیروی دست را برای جمعآوری فندقها کاهش دهد. جارو کننده یک ردیف مرکزی از فندقها را آماده نگه میدارد که برای تراکتور برداشت کافی است تا بدون حرکت و رانندگی روی مرکز ردیف حرکت کند. بهتر است تنها چند ردیف از درختان توسط جارو کننده تعدادی از صفهای روبروی درو کننده در زمان دادهشده جارو شود، تا از حرکت برداشت کننده از روی فندقها و شکسته شدن آنها که ممکن است از درخت افتاده باشد جلوگیری کند.
فندقها ممکن است تا ۳ بار در طول فصل برداشت جمعآوری شوند و این بستگی به کمیت فندقها و افتادن آنها نسبت به اقلیم دارد. برداشت کننده یک ماشین با دور پائین است که توسط یک تراکتور کشیده میشود که مواد را از زمین برمیدارد و فندقها را از برگها و شاخهها جدا میکند. همانطور که برداشت کننده در ردیف حرکت میکند یک سیلندر چرخشی با هزاران دور مواد را به یک نقاله میبرد. نقاله مواد را در یک وزنده برده و تحت یک فضای قدرتمند خاکهای سبکتر را فرومیبرد و برگها را از فندقها جدا میکند. فندقهای باقیمانده با یک گاری که پشت برداشت کننده وصل شده است کشیده میشود. وقتی یک بشکه از فندق پر شد جرثقیل بشکه را خالی کرده و به برداشت کننده برمیگردد. تا زمان جمعآوری برداشت کننده را به حداکثر برساند. ۲ استراتژی گوناگون برای زمان جمعآوری فندقهای افتاده استفاده میشود. اول اینکه زود برداشت شود و وقتی حدود نیمی از فندقها افتاده است برداشت کننده میتواند سریعتر و با شانس کمتر شکسته شدن، فندقهای روی زمین را جمع کند. انتخاب دوم این است که منتظر شویم تا تمام فندقها پیش از درو کردن روی زمین بیفتد. اگرچه اولین گزینه به نظر بهتر از دومین گزینه است ولی دومی دو یا سه مرحله بیشتر زمان نیاز دارد؛ که البته آبوهوا نیز باید موردتوجه قرار گیرد. بارش باران درو را به تأخیر میاندازد و یک کشاورز باید منتظر شود تا تمام فندقها بعد از یک فصل بارانی بیفتد که این موضوع کار درو کردن را سختتر میکند.
عملیات برداشت با توجه به اینکه چند بار کشاورزی شده است و تعداد روبندهها و دروکننده و گاریها و جرثقیلهای موجود چقدر است، تغییر کند. در یک باغ خشک که خاکی است باید تجهیزات و عملگرها با محافظ تنفسی پوشانده شوند. بهطور برعکس اگر زمین خیلی خیس و مرطوب باشد دستگاه را رطوبت میگیرد و باعث میشود تجهیزات بهخوبی عمل نکنند.
فندق در سطح تجاری بیشتر در ترکیه، ایتالیا، یونان، گرجستان، در جنوب ایالت اسپانیایی کاتالونیا، در شهرستان کنت انگلستان و همچنین در ایالت واشینگتن و اورگن ایالاتمتحده و در ایران در مناطق الموت قزوین و اشکورات رودسر گیلان (کُجید، شَوَک و…) تولید میشود. ترکیه با تولید تقریباً ۷۵٪ از فندق جهان، بزرگترین تولیدکننده این میوه در بین کشورهای جهان هست.
ارزش غذایی در 100 گرم مغز فندق در جدول زیر آمده است.
انرژی
|
625 کالری
|
آب
|
5/8 گرم
|
پروتئین
|
12/5 گرم
|
مواد نشاستهای
|
15 گرم
|
مواد چرب
|
60 گرم
|
کلسیم
|
200 میلیگرم
|
فسفر
|
320 میلیگرم
|
آهن
|
3/5میلیگرم
|
سدیم
|
2 میلیگرم
|
پتاسیم
|
700 میلیگرم
|
ویتامین ب
|
1 0/5 میلیگرم
|
ویتامین ب
|
3 1 میلیگرم
|
در ادامه به برخی از خواص فندق برای سلامتی میپردازیم.
مغز مقوی فندق حاوی ویتامین A و ویتامین C است که هر دو آنتیاکسیدانهایی قوی هستند. اثر این ویتامینها در کنار هم از ایجاد خطوط و چینوچروک روی پوست شما جلوگیری میکند، و بهاینترتیب شروع زودهنگام علائم پیری را به تأخیر میاندازد.
فندق همانطور در بالا ذکر شد حاوی مقدار زیادی از ویتامین E است. این ویتامین E همراه با چربیهای موجود در این مغز به مرطوبسازی و آبرسانی پوست کمک میکند. بنابراین، پوست را نرم میکند، و آن را لطیف و صاف نگه میدارد. پوست بهطور مشخصی درخشان دیده میشود و کمترین اثری از چربی در هیچ جای پوست دیده نمیشود.
فندق سرشار است از آنتیاکسیدانها که نقش مهمی در حفظ سلامتی پوستدارند. آنتیاکسیدانها با رادیکالهای آزاد مبارزه میکنند. اگر رادیکالهای آزاد مهار نشوند، میتوانند به پوست شما آسیب برسانند. این مغز پرخاصیت همچنین از پوست در برابر سرطان ناشی از اشعهی UVA / UVB محافظت میکند. فلاونوئیدها همراه با آنتیاکسیدانها، بازسازی سلولهای پوست را تحریک میکند. بهاینترتیب سلولهای مردهی پوست از بین میروند، و شما پوستی بهمراتب سالمتر و جوانتر خواهید داشت.
استفاده از این مغز فراتر از شکلات و مافین است. فندق همراه با دانههای قهوه یک عنصر عالی برای تهیهی اسکراب مخصوص پوستهای مستعد به آکنه است. ۱قاشق چایخوری فندق را خردکنید و آن را همراه با نصف قاشق چایخوری قهوه و نصف قاشق چایخوری شکر و همینطور مقداری روغن نارگیل یا روغنزیتون مخلوطکنید. برای درمان آکنهی پوستتان از این اسکراب استفاده کنید.
فندق بهعنوان یک مادهی طبیعی در رنگهای مختلف استفاده میشود. این مغز علاوه بر اینکه یک رنگ قهوهای دلپذیر به تارهای مو میدهد، ماندگاری رنگ را نیز تضمین میکند. علاوه بر این، از طریق نرم نگهداشتن طرههای رنگشده محافظت بیشتری را برای مو فراهم میکند و بهاینترتیب از بروز آسیبهای ناشی از کاربرد مواد شیمیایی جلوگیری میکند.
شما میتوانید روغنهای استخراجشده از این مغز را در برنامهی روزانهی مراقبت از موهایتان بگنجانید. فقط کمی روغن بر روی پوست سر و موهایتان بمالید و به مدت چند دقیقه ماساژ دهید. اجازه بدهید روغن یکشب تا صبح روی سرتان بماند و روز بعد درصورتیکه تمایل داشتید آن را شستشو دهید. شما میتوانید از یک شامپوی ملایم استفاده کنید. این کار به تقویت مو از ریشه کمک میکند. همچنین رو فندق برای رفع موخوره، موهای آسیبدیده و خشک بسیار مؤثر است.
